Archivo diario: 6 febrero 2016

Cecilio Estacio

Cecilio Estacio (Caecilius Statius; 230 aC – 168 aC)

Plocium

3. Placere occepit graviter, post quam emortuast.

Empezó a ser intensamente grata, después de que estuvo muerta

4. Soletne mulier decimo mense parere?–Pol nono quoque,
Etiam septimo atque octavo.

¿Suele la mujer parir en el décimo mes? Por Pólux, en el noveno también. Incluso en el séptimo y en el octavo.

9. Edepol, senectus, si nil quicquam aliud viti / Adportes tecum, cum advenis, unum id sat est, /  Quod diu vivendo multa quae non volt videt.

Por Pólux, Senectud, aun si ningún otro defecto traes contigo, cuando llegas, esto solo es suficiente: que, viviendo largamente, ve muchas cosas que no quiere.

10. Patiere quod dant, quando optata non danunt.

Aguantarás lo que dan, cuando no dan lo deseado.

11. Vivas ut possis, quando nec quis ut velis.

Vive como puedas, cuando no puedas como quieras.

15. Tu nurum non vis odiosam tibi esse, quam rarenter videas?.

¿Tú no quieres que tu nuera te sea odiosa, a la que raramente ves? (¿Como quieres que no te sea odiosa una nuera a la que raramente ves?)

Synephebi

1. In amore suave est summo summaque inopia
Parentem habere avarum inlepidum, in liberos
Difficilem, qui te nec amet nec studeat tui.
Aut tu illum furto fallas aut per litteras
Avertas aliquod nomen aut per servolum
Percutias pavidum, postremo a parco patre
Quod sumas quanto dissipes libentius!

En un amor extremo y en una extrema pobreza es agradable tener un padre avaro, rudo, difícil para sus hijos, que ni te ame ni te aprecie. Podrás engañarle con un hurto, o por una carta sustraer (suplantar) su nombre, o por medio de un esclavo atacarlo hasta el espanto; finalmente, aquello que consigas de un padre agarrado, ¡cuánto más a gusto lo gastarás!

. . . . . . .
Quem neque quo pacto fallam nec quid inde auferam,
Nec quem dolum ad eum aut machinam commoliar
Scio quicquam: ita omnis meos dolos fallacias
Praestrigias praestrinxit commoditas patris.

A este (quem) no sé (scio) ni con qué argucia (quo pacto) engañarle, ni qué robarle, ni qué dolo contra él o estratagema planear, nada: a tal punto el buen carácter de mi padre ha reprimido todas mis trampas, engaños, trucos. (prestigia)

3. Pro deum, popularium omnium, omnium adulescentium
Clamo postulo obsecro oro ploro atque inploro fidem! . . . . . . .
in civitate fiunt facinora capitalia:
<Nam> ab amico amante argentum accipere meretrix noenu volt.

¡Por la «fides» (lealtad) de los dioses, de todos los conciudadanos, de todos los adolescentes, clamo, pido, exijo, suplico, lloro e imploro! ………. en la ciudad suceden hechos dignos de la pena capital, pues una meretriz no, no quiere aceptar dinero de su amigo amante

Fallacia

3. Nullus sum, nisi meam rem iam omnem propero incursim perdere.

No soy nadie, si no corro ya rápidamente a perder todo lo mío.

4. Facile aerumnam ferre possum, si inde abest iniuria: Etiam iniuriam, nisi contra constat contumelia.

Puedo soportar fácilmente la privación, si de ella está ausente la injusticia: incluso la injusticia, si a cambio no consta la ofensa

Ephesio

1. Tum equidem in senecta hoc deputo miserrimum,
Sentire ea aetate eumpse esse odiosum alteri.

En verdad en la vejez esto (es lo que) considero más penoso: sentir que en esa edad uno, uno mismo, es odioso para otro

Hypobolimaeus sive Subditivus

5. Nam hi sunt inimici pessumi fronte hilaro, corde tristi,
Quos neque ut adprendas neque uti dimittas scias.

Pues estos son los enemigos peores, con frente risueña, con corazón triste, a quienes no sabes cómo recibir, ni cómo dejar.

Harpazomene

4. Quid narras, barbare indomitis cum moribus,
Inlitterate inlex?

¿Qué cuentas, bárbaro de costumbres salvajes, cebo analfabeto?

Hymnis

2. :::sine blanditie nihil agit
In amore inermus.

Sin halagos nada consigue quien no tiene armas en el amor.

4. Mihi sex menses satis sunt vitae, septimum Orco spondeo. 

Para mí seis meses de vida son suficientes, el séptimo lo ofrendo al Orco

Obolostates sive Faenerator

5. :::si linguas decem
Habeam, vix habeam satis te qui laudem, Lache.–
Immo vero haec ante solitus sum: res delicat.

Si tuviese diez lenguas, apenas tendría suficientes con que alabarte, Laques.- 

Polumeni

1. At pol ego neque florem neque flocces volo mihi, vinum volo.

Por Pólux no quiero ni la flor ni los posos del vino: vino quiero

Ex incertis fabulis

12. :::nomen virginis,
Nisi mirum est, deintegravit.

el nombre de virgen, si no es diáfano, está perdido.

13. Venerio cursu veni, prolato pede Vsque ad scaphonem

15. :::deum qui non summum putet,
Aut stultum aut rerum esse inperitum existumem:
Cuii in manu sit, quem esse dementem velit,
Quem sapere, quem sanari, quem in morbum inici
(…)
Quem contra amari, quem expeti, quem arcessier.

Quien no considere (como) supremo al dios (Cupido), o tonto o inexperto en todo lo consideraré; para quien está en su mano quién quiere que sea un demente, quién que sea sensato, quién que se cure, quién que caiga en la enfermedad (…), quién que sea amado en correspondencia, quién que sea pretendido, quién que sea requerido.

16. Homo homini deus est, si suum officium sciat.

El hombre es un dios para el hombre, si sabe su obligación.

17. Saepe est etiam sup palliolo sordido sapientia.

A menudo hay también bajo un manto sórdido sabiduría.

18. Quaeso igitur, quisquis es, mea mulier (…).

Terencio – Publius Terentius Afer

Terencio – Publius Terentius Afer  c. 195/185 – c. 159? aC),

Textos: